Bowlby ve Bağlanma Teorisi Üzerine

Bağlanma, bebek ve birincil bakım veren arasındaki duygusal bağa denir. Bebek, doğar doğmaz bağlanmak için birini arar ve sıkı sıkıya ona bağlanmak ister. Bebekler bu bağlanma sürecinde birincil bakım veren ile özel bir bağ kurar.

Bağlanma teorisi ilk olarak İngiliz Psikanalist Bowlby'nin çalışmalarında boy göstermeye başlamıştır. Bowlby'e göre birey gereksinim duyduğunda bağlanma figürünü bulabileceğinden emin olduğunda, herhangi bir sebepten ötürü böyle bir güvene sahip olmayan kişiden daha az kaygıya eğilimli olacaktır.

Ainsworth'un Yabancı Ortam Deneyi

Ainsworth ve arkadaşları, annenin bebeğin yaşamının ilk yılındaki sinyallerine ve ihtiyaçlarına duyduğu duyarlılığın bağlanma adına önemli ön koşul olduğunu öne sürmektedir. Yaptıkları "Yabancı Ortam" deneyinde bebeklerin anneleri tarafından yalnız bırakılma stresiyle başa çıkma biçiminde farklılıklar olduğu gözlenmiştir.

Bağlanma Tipleri

Bebeklerin deney sırasında gösterdikleri bağlanma davranışları üç bağlanma tipinde sınıflandırılmıştır:

1. Güvenli Bağlanma

Güvenli bir şekilde bağlanmış olan bebeklerin çoğunluğunun annelerinin yokluğunu fark edip büyük tepkiler vermedikleri, anneleri döndüğünde sıcak ve rahatlamış bir şekilde anneyi çabucak kabul ettikleri gözlenmiştir.

2. Kaygılı-Kararsız Bağlanma

Kaygılı-kararsız bebeklerin annelerinin gidişini proteste edip ağladıkları, anneleri döndüğünde zor sakinleştikleri ve öfkeli oldukları gözlenmiştir.

3. Kaygılı-Kaçınmacı Bağlanma

Kaygılı-kaçınmacı olarak adlandırılan üçüncü grubun annelerinin ayrılmasından rahatsız olmadığı, fiziksel sarılma ya da rahatlama arayışında olmadıkları gözlenmiştir.

Ebeveyn Davranışlarının Etkisi

Bebeğin ağlamasına cevap vermede yeterli olup bebeği kabul eden, ona değerli hissettiren ebeveynler bebeklerin güvenini olumlu yönde destekleyecektir.

Bebeğin ağlamasına cevap vermede yavaş veya tutarsız olan ebeveynler ya da sürekli olarak bebeğe zorla müdahale eden ebeveynler daha fazla ağlayan kaygılı/kararsız bebeklere neden olurlar.

Ebeveyn, sürekli olarak bebeğin fiziksel temas kurma girişimlerini reddederse bebek ebeveynden kaçınmayı öğrenebilir.